Roman Ingarden urodził się 5 lutego 1893 roku w Krakowie. Studiował filozofię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie pod kierunkiem Kazimierza Twardowskiego. Po studiach wyjeżdża do Getyngi i rozpoczyna pisać rozprawę doktorską pod opieką Edmunda Husserla, wraz z którym w roku 1916 przenosi się do Fryburga Badeńskiego. Po obronie doktoratu, w roku 1918 powraca do Polski, początkowo pracując jako nauczyciel propedeutyki filozofii w gimnazjach, utrzymując jednak stały kontakt z Husserlem, który uważał go za jednego ze swoich najzdolniejszych uczniów. Po uzyskaniu habilitacji przez Ingardena w 1925 roku, Husserl pisał do niego: „Jestem pewny pańskiej przyszłości, należy Pan wśród moich nielicznych uczniów do tych, dla których filozofia jest w życiu nie tylko pięknym zawodem w zwykłym sensie tego słowa, lecz także powołaniem i to w głębokim znaczeniu, takim, które splata się z powołaniem powszechnym, sięgającym serca osoby…”. („W kręgu filozofii Romana Ingardena” – materiały z konferencji naukowej; praca zbiorowa pod redakcją Władysława Stróżewskiego i Adama Węgrzeckiego, Warszawa- Kraków 1985: Walter Biemel „Refleksje nad Ingardena wykładnią obrazu”, s. 297)
Po habilitacji wykłada jako docent na Uniwersytecie we Lwowie, a od 1933 roku jako profesor. Podczas II Wojny Światowej jest profesorem germanistki na Uniwersytecie Ukraińskim we Lwowie. Po wojnie, w roku 1945 przenosi się na Uniwersytet Jagielloński, gdzie formuje i gromadzi wokół siebie środowisko fenomenologiczne. Zmarł w 1970 roku w Krakowie.
Roman Ingarden jest zaliczany do grona najwybitniejszych filozofów polskich, posiadającym jednak nie mniejsze uznanie międzynarodowe. Był filozofem oryginalnym, płodnym, wskazującym nowe ścieżki w namyśle filozoficznym, wreszcie- filozofem inspirującym. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych fenomenologów, przez niektórych jako twórcę drugiej szkoły fenomenologicznej, będącej opozycją do idealistycznego stanowiska Husserla. W swoich rozważaniach podejmował również tradycyjne problemy filozofii, efektem, których były oryginalne i wartościowe analizy. Można mówić o jego poglądach w kwestii metafizyki, ontologii, etyki, filozofii człowieka, estetyki. Na znaczną część dorobku naukowego Ingardena składają się prace poświęcone sztuce, zwłaszcza literaturze i najogólniej rzecz ujmując, malarstwu. Nie pozostają one jednak w próżni, lecz koherentnie korespondują z całością jego dzieła. Z jego analiz poświęconych sztuce wyłania się jego ontologia i metafizyka.
Ontologia Romana Ingardena
Roman Ingarden uważał obraz za stan psychiczny rozgrywający się w osobie. W sposobie jego wyrażania ujawnia się więc pewna wrażliwość wewnętrzna i dlatego może on być inny w zależności zarówno od warunków jego tworzenia jak i odbioru. Istnieje też różnica między malowidłem (dziełem sztuki) a obrazem (przedmiotem zawartym w malowidle i zależnym od percepcyjnych przeżyć odbiorcy). Twórca malowidła, w którego umyśle powstały obrazy, może również stać się ich odbiorcą. Widz, patrząc na malowidło, uczestniczy także w tworzeniu obrazów. Jedynie jednak twórca malowidła wie, jak wyglądały obrazy intencjonalne. Jedno malowidło zatem zawiera w sobie wiele obrazów i dostarcza podłoża, inspiracji, do wytworzenia innych. Ingarden zajmował się co prawda głównie dziełem malarskim, powyższe uwagi jednak mogą być prawdziwe, jak sądzę, również w odniesieniu do sfery języka, a zwłaszcza języka poezji.
Dodaj komentarz